DEN HAAG - Nieuwe bedrijventerreinen ontnemen hand over hand het uitzicht op het landschap. Het Ruimtelijk Planbureau waarschuwde onlangs voor de verrommeling van het platteland. De blokkendozen - fabrieken en kantoren - die elke gemeente binnen haar grenzen wil, zijn vaak volstrekt overbodig.

Hoewel de bedrijventerreinen als paddenstoelen uit de grond schieten, neemt de leegstand in sneltreinvaart toe. In totaal staat 8,5 miljoen vierkante meter bedrijfsruimte leeg. Volgens de vereniging van bouwondernemers en projectontwikkelaars NVB dreigt inmiddels 50.000 hectare, ofwel een gebied van 100.000 voetbalvelden, te verworden tot 'no-go-area's' en broeinesten van criminaliteit.

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 7 maart is gebiedsontwikkeling en aanleg van bedrijventerreinen een belangrijk thema. Politiek, natuurclubs, wetenschappers en bedrijfsleven onderkennen allemaal het probleem van aan de ene kant de leegstand en verloedering van oude bedrijventerreinen en aan de andere kant de overweldigende verbrokkeling door de aanleg van nieuwe, volstrekt zinloze, industrieterreintjes. Maar de voorgestelde oplossingen verschillen sterk.

Regie
Duidelijk is wel dat de gemeenten macht moeten afstaan ten gunste van provincie en rijksoverheid. De tijd van iedere gemeente haar eigen bedrijvenparkje, is voorgoed voorbij. Het wordt tijd voor een regionale aanpak, klinkt het in koor.

De herstructurering van bedrijventerreinen loopt nu volledig spaak, aldus een rapport van marktonderzoeksbureau Stogo. Tot 2020 zou er volgens Stogo zelfs geen meter bedrijfsruimte bij hoeven te komen om in de huidige behoefte te voorzien. ,,De provincies moeten de regie nemen'', zegt onderzoeker Han Olden. ,,Die zijn beter in staat de gebiedsontwikkeling regionaal op te pakken.''

Gemeenten zijn echter bang inkomsten en werkgelegenheid te missen. Zij voelen er niet veel voor hun inwoners te zien vertrekken naar buurgemeenten waar wél nieuwe bedrijventerreinen mogen verrijzen, inclusief de bijbehorende belastinginkomsten.

De gedachte dat de lokale economie en werkgelegenheid groeit door nieuwe bedrijventerreinen, is volgens onderzoeksbureau Stogo een fabeltje. ,,Negentig procent van de nieuwbouw wordt betrokken door een bedrijf dat elders in de regio een pand achterlaat'', weet Olden. ,,Vervolgens staat dat pand leeg.''

Bouwstop
Desalniettemin begrijpt de provinciale koepelorganisatie Ipo de angst van gemeenten om inkomsten te verliezen. Ipo-directeur Kitty Roozemond ziet veel mogelijkheden in verrekenmethoden waarbij alle gemeenten in een regio profiteren van een bedrijventerrein. Dan kunnen bedrijventerreinen gemakkelijker worden ingericht naar de regionale behoefte.

Demissionair VVD-minister Pieter Winsemius (VROM) wil echter terughoudend zijn met nieuwbouw. Op de website zuinigopruimte.nl heeft hij alvast Lage Weide nabij Utrecht als meest zinloze bedrijventerrein aangemeld. De minister heeft ook de daad bij het woord gevoegd. Bedrijventerrein de Hoeksche Waard bij Oud-Beijerland is daadwerkelijk tegengehouden, terwijl de regionale afdeling van VNO-NCW veel werkgelegenheid en economisch voordeel van dit terrein verwachtte.

Volgens milieu-organisaties zijn er genoeg argumenten voor een directe bouwstop op bedrijventerreinen. De ontwikkelaars en bouwers van de NVB ziet daar niets in. ,,Maar ook wij kunnen niet om het probleem van de leegstand en de verloedering heen'', zegt NVB-directeur Frits Nuss. ,,Alleen denken wij dat je op de oude bedrijventerreinen misschien woningbouw moet realiseren. Er is een groot tekort aan woningen.''

(bron : Nederlands Dagblad )